DAR GELİRLİNİN GIDA ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ

Gıda enflasyonundaki hızlı tırmanış, maaş zamlarını büyük oranda aşınca, dargelirlilerin “gıda alım güçlerinde” büyük düşüşler yaşandı.

Dar gelirli sofralarının önemli protein kaynağı kuru fasulyeden geçen yıl Temmuz ayında 128 kilo alabilen bir asgari ücretin alım gücü bu yıl, 39 kilo birden gerilelerek 89 kiloya kadar düştü.
Aynı dönemler itibarıyla emekli işçi maaşınin kurufasulye alım gücü 153 kilodan 105 kiloya, emekli memur maaşının gücü 188 kilodan 132 kiloya, emekli öğretmen maaşının gücü ise 255 kilodan 177 kiloya düştü.
Enflasyonun yükselmesiyle asgari ücretli, memur ve emeklilerin gıda alım güçlerinde ciddi düşüşler yaşandı. Dana etinde Temmuz 2013 ile Temmuz 2014 arasında yaşanan yüzde 18.24’lük zam da et alım güçlerini düşürdü.
Asgari ücretli bir kişinin dana etu alım gücü Temmuz 2013’de 32.7 kilo düzeyindeyken, 2014 yılının Temmuz ayında bu güç 30.7 kiloya kadar geriledi.
GIDA YOKSULLUĞU ÖNEMLİ ÖLÇÜDE YÜKSELDİ
Tüketici Hakları Derneği, tarafından Türk-İş ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yapılana gıda enflasyonu rakamlarına göre, son bir yıllık sürede, gıdada tüketicilerin satın alma gücü düşerken, gıda yoksulluğu yükseldi.
TÜİK 2013 Yılı Temmuz Ayı ile 2014 yılı Temmuz ayı gıda fiyat istatistikleri karşılaştırdığında büyük bir çoğunluğu temel gıda maddesi olan tam elli çeşit gıda kaleminde fiyat artışlarının resmi enflasyon oranının çok üzerinde olduğu görülüyor.
Söz konusu 50 çeşit gıda maddesinin tamamının son bir yıllık fiyat artış oranları, asgari ücretli işçiler ve emekli işçiler ile emekli memurlar ve emekli öğretmenlerin maaş artış oranlarının üzerinde gerçekleşti. Yani, milyonlarca asgari ücretli, emekli işçi, emekli memur ve emekli öğretmenin son bir yılda elli çeşit gıdada satın alma güçleri düştü.
MAAŞ ARTIŞLARI ALIM GÜÇLERİNİ KORUYAMADI
Temmuz 2014’de, bir önceki yılın aynı dönemine göre, asgari ücretli işçinin maaş artış oranı yüzde 10.9 emekli işçinin 9.16 emekli memurunun yüzde 11.77, emekli öğretmenin 9.31 iken, elli çeşit gıda maddesinin fiyat artış oranları ise yüzde 12.26 ile yüzde 91.9 arasında değişiyor.
Tüm tüketicilerin yüzde 70’den fazlası 2014 Yılı Temmuz ayında 2013 Yılı Temmuz ayına göre, tam elli çeşit gıda maddesini daha az satın almak ve tüketmek zorunda kaldı.
Tüketici Hakları Derneği, tarafından yapılan değerlendirmede ise “Gerek Türk-İş’in açlık ve yoksulluk sınırı araştırması, gerekse TÜİK’in eşdeğer hane halkı kullanılabilir gelir durumuna göre, tüketicilerin yüzde 70’den fazlası gıda yoksulu olup, yeterli ve dengeli beslenebilecek gelir düzeyine sahip değildir. Bugün Türkiye’de en az 55 milyon kişi gıda yoksuludur; en az 15 milyon kişi ise açlık sınırında yaşamaktadır” denildi.
“BÜYÜKŞEHİR POLİTİKALARI NEDENİYLE TARIM TOPRAKLARI YOK OLACAK”
DHA’ya değerlendirmelerde bulunana Tüketici Hakları Derneği Genel Başkan Turhan Çakar, Türkiye’de dar gelirlilerin satın alma gücünün önemli ölçüde düştüğünü belirterek, “Şu anda halkın yüzde 70’den fazlası yoksulluk sınırında ve yine yüzde 70’den fazla gıda yoksulluğu yaşıyor. TÜİK’in eş değer hane halkı sınırında tablo böyle. Türk-İş’in rakamlarını bakıldığında ise yüzde 80’den fazlası açlık sınırında” dedi ve ekledi:
“Gıdadaki yüksek enflasyon ve ücretlerdeki artışın düşük kalması satın alma gücünü iyice düşürdü. Gıda fiyatları resmi enflasyonun 2-3 kat üzerinde. Bunun nedeni tarım ve gıda politikalarının ne kadar yanlış olduğunu gösteriyor. Bir zamanlar kendi kendine yeten 7 tarım ülkesinden biri olan Türkiye’nin durumu, yanlış gıda ve tarım politikaları nedeniyle bugün içler acısıdır. Böyle giderse bu politikalar ülkede açlık sınırını çok daha artacaktır. Yetersiz ve dengesiz beslenme daha da artacaktır. Hastalıklar arttı, insanların fiziksel durumu bozuldu. Kırsal kesim boşaldı, kırda tarım yapacak insan kalmadı. Büyükşehir politikaları nedeniyle tarım toprakları yok olacak.”
DAR GELİRLİNİN GIDA ÜRÜNLERİNİ ALIM GÜÇLERİNDE BÜYÜK DÜŞÜŞ YAŞANDI
Asgari ücretli işçi, emekli işçi, emekli memur ve emekli öğretmenin net maaşları ile 2013 Yılı Temmuz Ayı ve 2014 Yılı Temmuz Ayında alabilecekleri gıda miktarlarının karşılaştırılması (kg, adet):
Gıda maddesi Asgari Ücretli Emekli İşçi Emekli Memur Emekli Öğretmen

2013 – 2014 2013 – 2014 2013 – 2014 2013 – 2014
Pirinç 175 – 134 208.6 – 157.5 257 – 198.5 347.6 – 263

Mercimek 246 – 207.4 293.6 – 244 361.4 – 307.3 489.4 – 407

Kuru Fasulye 128 – 89 153 – 105 188 – 132 255 – 175

Kuru Barbunya 119 – 90 142 – 106 175 – 133.5 237 – 177

Buğday Unu 364 – 343 434 – 403 535 – 508 724 – 672

Ekmek 283 – 275 338 – 323 416 – 407 563 – 539

Yufka 199 – 191 237 – 224 292 – 283 395 – 374

Makarna 348 – 334 416 – 393 512 – 495 693 – 656

Şehriye 349 – 335 416 – 393 513 – 496 694 – 656

Tahıl Gevreği 55 – 54 65.3 – 63.5 80.4 – 80 109 – 106

Dana Eti 32.7 – 30.7 39 – 36 48 – 45.5 65 – 60.2

Balık 59.5 – 57.2 71 – 67.2 87.4 – 84.7 118 – 112

Süt 353 – 344 422 – 404 519 – 509 703 – 674

Yoğurt 223 – 215 266 – 253 327 – 319 443 – 422

Beyaz Peynir 53.2 – 49.7 63.6 – 58.4 78.2 – 73.6 106 – 97.5

Kaşar Peyniri 38.2 – 36.4 45.6 – 42.8 56 – 54 76 – 7.5

Tulum Peyniri 43 – 41.7 51.2 – 49 63 – 61.8 85.4 – 81.8

Yumurta (adet) 3093 – 2689 3693 – 3161 4546 – 3984 6155 – 5276

Tereyağı 35.8 – 31.2 42.7 – 36.7 52.6 – 46.3 71.2 – 61.3

Zeytinyağı 76.7 – 67.8 91.6 – 79.7 112.7 – 100.4 152.6 – 133

Çay 57.6 – 53.8 68.8 – 63.2 84.7 – 79.7 114.7 – 105.5

Taze Fasulye 292 – 284 349 – 333 429 – 420 581 – 556

Bamya 119 – 105 142 – 124 175 – 156 236 – 206

Patates 498 – 466 595 – 548 732 – 691 992 – 914

Semizotu 373 – 347 445 – 407 547 – 513 741 – 680

Üzüm 320 – 313 382 – 368 471 – 464 637 – 614

Armut 227 – 200 271 – 235 333 – 296 451 – 391

Elma 346 – 308 413 – 362 508 – 456 688 – 604

Erik 293 – 254 349 – 299 430 – 377 582 – 499

Kayısı 257 – 156 307 – 183 378 – 230 512 – 305

Kiraz 186 – 154 222 – 181 273 – 228 370 – 302

Limon 235 – 166 280 – 195 345 – 246 467 – 326

Şeftali 308 – 262 367 – 308 452 – 389 612 – 515

Muz 196 – 177 234 – 208 288 – 262 390 – 347

Badem İçi 24.4 – 21 29 – 24.6 35.8 – 31 48.5 – 41

Ceviz İçi 21.8 – 19.2 26 – 22.6 32 – 28.5 43.3 – 37.7

Fındık içi 34 – 23 40.8 – 27 50 – 34 68 – 45

Antep Fıstığı 29 – 17.6 34.6 – 20.7 42.5 – 26 57.6 – 34.6

Kuru Üzüm 98 – 87 116 – 102 143 – 129 194 – 171

Kuru Kayısı 56.8 – 32.8 67.8 – 38.6 83.4 – 48.6 113 – 64.4

Ayçekirdeği 90 – 76 107 – 89 132 – 112 179 – 149

Kabak Çekirdeği 43.6 – 38.7 52 – 45.6 64 – 57 86.7 – 76

Toz Şeker 251 – 245 301 – 288 370 – 363 501 – 480

Kesme Şeker 233 – 227 278 – 267 343 – 337 464 – 446

Pekmez 68.5 – 66.5 82 – 78 101 – 98.5 136 – 130

Tahin Helvası 58.4 – 52.7 69.7 – 62 86 – 78 116 – 103

Tahin 45 – 39.4 53.8 – 46.3 66 – 58 90 – 77

Pasta 38.3 – 37 45.8 – 43.4 56.3 – 54.7 76.3 – 72.4

Baklava 39.6 – 37 47.3 – 43.5 58.3 – 55 79 – 73

Lokum 113 – 110 135 – 130 166 – 163 225 – 216
MAAŞLAR VE ARTIŞ ORANLARI (TL)
2013 Temmuz 2014 Temmuz Maaş Artışı (%)

Asgari ücretli 803.68 891.03 10.9

Emekli İşçi 959.44 1047.30 9.16

Emekli Memur 1181.00 1320.00 11.77

Emekli Öğretmen 1599.10 1748.00 9.31

DHA