Dünya basınında halk oylaması: ‘Evet’in zaferi’

Türkiye’de 16 Nisan anayasa değişikliği halk oylaması dünya basınında yoğun ilgiyle izlendi.

İngiliz yayın kurumu BBC, referanduma ilişkin sonuçları televizyon kanalında haber bültenlerine taşırken, internet sayfasında manşetten duyurdu.

Ülkenin önde gelen gazetelerinden Guardian manşetine halk oylamasının sonuçlarını taşıdı, “Evet” destekçilerinin İstanbul’da katıldığı kutlamalardan bir fotoğrafı okuyucularıyla paylaştı. Guardian’ın haberinde halk oylamasıyla Türkiye’de 1923’ten bu yana en köklü anayasal değişikliğin hayata geçeceği vurgulandı.

Times, manşetinde Türk bayraklarıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın fotoğrafını taşıyan “Evet” destekçilerinin referandum kutlamasına ilişkin bir fotoğrafı yayımladı ve “Zafer dalgası” başlığını kullandı.

Almanya

Halk oylamasının sonuçları Alman basınında geniş yer buldu.

Paskalya nedeniyle gazetelerin çıkmadığı ülkede internet sayfalarında referandum hakkında yorumlar yapıldı.

Focus dergisi, Almanya’da yaşayan bir Türk vatandaşının “Erdoğan güçlü, bizi güçlü yapıyor” söylemini başlığa taşıyarak, Türk vatandaşlarının referandum sonucunu kutlamak için sokaklara döküldüğünü yazdı.

Ülkede Bild, Süddeutsche Zeitung, Frankfurter Allgemeine Zeitung ve Der Spigel gibi gazete ve dergiler Türkiye’deki referanduma geniş yer ayırarak, oylama sonuçlarını analizlerle okuyucularına duyurdu.

Fransa

Fransız basını ve haber kanalları, gelişmeleri oy verme işlemlerinin başladığı sabah saatlerinden itibaren duyurmaya başladı, gece geç saatlere kadar da sonuçlar ve Türk halkının sokaklarda kutlama gösterileri ile ilgili haberler geçti.

Le Figaro, referandumda “evet” oylarının önde çıkmasıyla Türkiye ile AB arasında yeni bir dönemin başladığını yazdı.

Le Monde, AB’nin ulusal konsensüs çağrısı yaptığını duyurdu ve halk oylamasının sonuçlarını analiz etti.

BFM haber kanalı da “Halk oylamasında ‘Evet’in zaferi: Erdoğan, bu ‘tarihi kararı’ selamladı” başlığıyla gelişmeleri izleyicilerine duyurdu.

TF1 kanalı da haberinde AB’nin ulusal konsensüs çağrısına yer verdi.

İsveç

Anayasa değişikliğine ilişkin halk oylamasının sonuçları İsveç basınında manşetten okurlarına duyurdu.

İsveç’in siyasi ağırlıklı gazetesi Dagens Nyheter, ”Tarihi zafer” başlığını atarken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın halka teşekkür konuşmasının metnini yayımladı, Anadolu Ajansı’nın (AA) abonelerine geçtiği rakamları kullandı.

İsveç devlet televizyonu SVT, gün boyu Türkiye’den canlı yayın yaparken, ülkenin en çok satan gazetesi Aftonbladet da ”Evet az farkla kazandı, idam gelebilir” başlığını attı.

İspanya – İtalya

Türkiye’de halk oylamasının sonuçları İspanyol ve İtalyan basınında birinci haber olarak verildi.

İspanya’nın yüksek tirajlı El Pais gazetesi başta olmak üzere, El Mundo ve La Vanguardia gazeteleri Türkiye’deki halk oylamasını ilk haber olarak duyurdu.

Halk oylaması, İtalyan basınında geniş yankı buldu. İtalyan haber kanalları halk oylamasına ilişkin gelişmeleri bültenlerinde birinci sıradan izleyicilerine aktardı.

Corriere della Sera’nın haberinde halk oylamasında AK Parti’nin İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde destek kaybına uğradığına dikkat çekildi.

Avusturya

Avusturya’da halk oylaması haberleri, Hristiyan dünyası için önemli olan “Paskalya” kutlamalarının önüne geçti.

Ülkenin önde gelen basın yayın organları, Türkiye’deki halk oylamasına geniş yer verdi, tüm gelişmeleri takipçileriyle paylaştı. Türk seçmen sayısı 110 bin olan Avusturya’da 8 günlük gazete, halk oylamasına yoğun ilgi gösterdi.

Yunanistan

Halk oylaması Yunan medyasında tarafından da yakın takip edildi.

Kathimerini gazetesi, “Halk oylamasında Erdoğan’ın zaferi” başlığını atarak , “Evet” oylarının beklenenden az çıktığını duyurdu.

Ethnos gazetesi halk oylamasının, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sınırlı da olsa zaferiyle sonuçlandığı değerlendirmesinde bulundu.

Bulgaristan

Bulgaristan basını, halk oylaması sonuçlarına geniş yer verirken, Türk halkının az farkla anayasal reforma “Evet” dediğini okuyucularına aktardı.

Paskalya’nın kutlandığı ülkede halk oylaması daha çok elektronik ve sosyal medyada yankı buldu.

Bulgaristan Ulusal Radyosu (BNR), halk oylaması sonuçlarını anons ederken, “Küçük bir oy farkıyla Erdoğan kazandı, ancak Ankara, Edirne ve İzmir’de kaybetti. Muhalefet sonuçlara itiraz edecek.” ifadesini kullandı.

Bulgaristan Ulusal Televizyonu’nun (BNT) haberinde halk oylamasından sonra “Evet” ve “Hayır”ı temsil eden tarafların gösterilerine yer verildi, Erdoğan’ın ilk açıklamasında idam cezasını gündeme getirmesine işaret edildi.

Nova kanalı, zaferin çok küçük farkla elde edildiğini ve muhalefetin tepkisiyle karşılandığını duyururken, Anadolu Ajansı’nın verilerini kullandı.

Danimarka

Danimarka’da yazılı basın, halk oylamasını uluslararası ajanslardan takip ederken, görsel basın İstanbul’daki muhabirleri aracılığıyla gelişmeleri izleyicileriyle paylaştı.

Politiken, Berlingske, Jyllands Posten ve BT, haberlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Milletimiz tarihi bir karar verdi” sözlerini öne çıkarırken, Ekstra Bladet, Danimarka’da 14 gün boyunca oy veren Türk seçmenlerin yüzde 61’inin “Evet” oyu kullandığını vurguladı.

TV2News kanalı, İstanbul’da bulunan muhabirleri ile canlı yayınlar yaparak, dakika dakika gelişmeleri aktardı.

Macaristan

Halk oylamasına Macar medyası da geniş yer verdi.

Ülkedenin prestijli gazetelerinden Magyar Nemzet, Türk halkının, referanduma büyük ilgi gösterdiğine, katılımın çok yüksek olduğuna, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, sonuçlara saygılı olunması çağrısı yaptığına dikkat çekti.

Haberde, cumhurbaşkanlığı başkanlık sistemine, 3 Kasım 2019’da geçileceği de ifade edildi.

En çok ziyaret edilen haber sitelerinden Hvg de geniş katılımlı halk oylamasını cumhurbaşkanlığı sisteminin destekçilerinin kazandığını, öte yandan muhalefetin itirazlarının olduğunu duyurdu.

Balkanlar

Arnavutluk’taki “MAPO” gazetesi, halk oylaması haberini ilk sayfadan verirken, “Türkler referandumda ‘evet’ dedi.” başlıklı haberin detayında, halk oylamasının sonuçlarına, dün yaşanan gelişmelere yer verildi.

Opinon’un haberinde de Türkiye- AB ilişkilerinin bundan sonraki süreçte daha da gerilmesinin beklendiği değerlendirmesinde bulunuldu.

“Panorama” gazetesi “Erdoğan referandumu kazandı, muhalefet itiraz ediyor”, “Shekulli” gazetesi de “Türkiye’deki referandumda Erdoğan yeni anayasa için Türklerin olurunu aldı” başlığı kullandı.

“Gazeta Shqiptare” manşetten gördüğü haberinde halk oylamasını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kazandığını, ancak İstanbul’un kararının “hayır” olduğunu yazdı.

Bosna Hersek’teki “Oslobodjenje” gazetesi halk oylamasının sonuçlarına ve getirdiği değişikliklere değindi. Haberde, Türk siyasilerin yanı sıra bazı Avrupalı siyasilerin oylamanın ardından yaptığı açıklamalara yer verildi.

Sırbistan’daki “Politika” gazetesi “Recep Tayyip Erdoğan için yeni dönem” başlıklı haberinde, halkın çoğunluğunun yeni sisteme “evet” dediğini aktardı.

ABD

Türkiye’deki halk oylaması ABD medyası tarafından yakından takip edildi.

CNN televizyonu, internet sitesinde güncelleme yaparak takip ettiği halk oylamasını, son olarak “Türkiye’de referandum: Erdoğan’ın dengeli bir sonuçla kazandığı görülüyor.” başlığıyla duyurdu.

Haberde, “Başbakanı Binali Yıldırım zaferi resmen açıklamadan önce binlerce kişi Ankara sokaklarına çıktı ve AK Parti binasının önünde toplandı.” ifadesine yer verildi.

New York Times gazetesi halk oylamasını “Erdoğan, cumhurbaşkanına yeni güç verecek seçimlerden galibiyetle çıktı” başlıklı haberini okurlarıyla paylaştı.

İstanbul mahreçli haberde gazete, oylamada “Evet” ve “Hayır” oy oranlarının birbirine çok yakın olduğunu yazdı. Haberde, muhalefet partilerinin oyların tekrar sayılması için girişimde bulunduğunu da bildirildi.

Ortadoğu ve Arap basını

Katar merkezli uluslararası haber kuruluşu El-Cezire referandum sonuçları ile ilgili haberinde “Yüksek Seçim Kurulu anayasa değişikliği sonuçlarını onayladı” ve “Erdoğan referandum zaferini selamladı” başlıklarını kullandı.

Suudi Arabistan’ın “El-Arabiya” kanalı internet sitesindeki halk oylamasıyla ilgili haberin başlığında “Anayasa değişikliğinin ilk uygulaması; Erdoğan bakanlar kuruluna başkanlık edecek” ifadelerine yer verdi.

Londra merkezli Arap gazetelerinden “El-Hayat” referandum sonuçlarını “Erdoğan cephesi zaferini ilan etti” manşetiyle okuyucularına duyururken, Eş-Şark el-Evsat “Atatürk’ün cumhuriyeti, Erdoğan’ın pelerinin altında” ve El-Arabi el-Cedid ise “Türk referandumu: İkinci Cumhuriyet mi?” başlıklarını kullanmayı tercih etti.

Lübnan’daki En-Nahar gazetesi “Evet kampı referandumun kazananı. Erdoğan: Bu tarihi bir zaferdir” ifadelerini başlığına taşırken, Mısır’daki El-Masri el-Yevm gazetesi “Erdoğan, Türkiye’de iktidarını güçlendirdi”, Irak’ın resmi gazetesi Sabah ise “Türkler, parlamenter sistem yerine başkanlık sistemini seçti” ve “Erdoğan destekçileri referandumdan evet çıkmasını kutluyor” başlıklarını kullandı.

Rusya

Rus haber ajansları dün, oy verme işleminin başlamasıyla halk oylamasını duyurmaya başladı. Sandıkların açılmasının ardından gelişmeleri anında paylaşan Rus ajansları, sonuçlar netleştikten sonra da çeşitli değerlendirmeleri yayınladı.

Haber kanalları ve internet siteleri de halk oylamasını günün sıcak gelişmesi olarak duyurdu.

“Türk halkı anayasa değişikliğini destekledi”

Kommersant gazetesi, “Türk halkı anayasa değişikliğini destekledi” başlığıyla yayımladığı haberinde, “AA’nın verilerine göre, Türkiye’de halkın %51,20’si referandumda evet oyu kullandı, %48,80 ise hayır. ” ifadelerini kullanıldı.

İzvestiya gazetesinin “Erdoğan’ın tarihi devrimi” başlığıyla yayınladığı haberde, halk oylamasının sonuçlarına ilişkin detaylar ve anayasanın değiştirilecek maddelerine ilişkin detaylı bilgi verildi.

Rossiya-24 kanalı ve Life New gibi haber kanalları, bültenlerinde halk oylamasına ilişkin çok sayıda haber yayınladı.

TASS ajansı, “Türkiye’deki referandumda başkanlık sistemini destekleyenler kazandı” başlığıyla halk oylamasının sonucunu ve açıklamaların yer aldığı geniş bir haber yayımladı.

Ukrayna

Segodnya gazetesi, anayasa değişikliğine ilişkin halk oylaması sonucunu okuyucularına aktardıktan sonra, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dün gece, idam cezasıyla ilgili sözlerini de paylaştı.

Erdoğan’ın Huber Köşkü önünde vatandaşlara yönelik hitabını aktaran gazete ayrıca Ukrayna’nın eski Ankara Büyükelçisi Sergey Korsunski’nin “Tanışın-Yeni Türkiye” başlıklı makalesine yer verdi. Korsunski, anayasa halk oylamasının Türkiye’nin geleceği için küçümsenemeyeceğini vurgulayarak, Ukrayna’nın da demokratik, müreffeh ve istikrarlı bir Türkiye’ye ihtiyacı olduğunu ifade etti.

Kyivpost gazetesi de Erdoğan’ın referandum sonrası güç kazandığını aktardı. Gazete, Erdoğan’ın halk oylaması sonucu İstanbul konuşmasındaki “Tarihin en önemli reformunu yürürlüğe geçiriyoruz” sözlerine yer verdi. ​

Azerbaycan

Yeni Müsavat gazetesi, birinci sayfadan duyurduğu “Türkiye tarihi seçimini yaptı” başlıklı haberinde anayasada yapılacak değişikliklerle ilgili bilgi verdi ve liderlerin oy kullandıktan sonra yaptığı açıklamaları haberleştirdi.

Gazetenin internet sitesinde “Türkiye’de ‘Evet’ kazandı, kardeş ülke yeni döneme girdi” başlıklı haberde ise seçmenlerin yüzde 51,3’ünün değişiklikleri desteklediği belirtildi.

Azerbaycan Devlet Haber Ajansı (AZERTAC), sonuçların açıklanmasının ardından Cumhurbaşkanları İlham Aliyev ve Recep Tayyip Erdoğan arasında gerçekleştirilen telefon görüşmesini ve Aliyevin kutlama mesajını manşete taşıdı.

-Kırgızistan halk oylamasını AA’dan takip etti

Kırgızistan haber ajansları, halk oylamasını Anadolu Ajansı’ndan (AA) takip ederek duyurdu.

Halk oylamasını AA’nın paylaştığı rakamları kullanarak okuyucularına sunan Akipress haber ajansı, Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sadi Güven’in açıklamalarına yer verdi. Akipress, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “zafer konuşması” yaptığını belirterek, konuşmadan bölümler aktardı.

Zanoza haber ajansı da AA haberlerini kaynak göstererek, halk oylamasını “başkanlık yandaşlarının” kazandığını duyurdu. Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın idamın geri getirileceği konusundaki açıklamalarına dikkat çekildi.

Kazakistan

Zakon.kz sitesinin “Türk halkı anayasa değişikliği için oy kullandı” başlıklı haberinde, “evet” ve “hayır” oyları arasındaki farkın az olduğu vurgulandı.

Türkiye’de erken seçim olabileceği ihtimalini ileri süren kazinform ajansı, yüzde 86,5 katılım oranının ülke tarihindeki en yüksek rakam olduğuna dikkati çekti. Anayasada yapılacak değişikliklere yer veren kazinform, İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya gibi büyük şehirlerde “hayır” oyunun daha fazla çıktığını yazdı.

Gürcistan

Sonuçları AA’dan takip eden Gürcistan basını da Paskalya bayramı dolayısıyla resmi tatil olmasına rağmen halk oylamasına yoğun ilgi gösterdi.

Gürcistan devlet televizyonu “TV1”, “Türkiye’de tarihi referandum” başlıklı haberinde Türk halkının çoğunluğunun anayasa değişikliğini desteklediğini aktardı.

“İnterpressnews” haber ajansı, halk oylamasında “evet” oylarının yüzde 51,4 oranıyla önde olduğunu fakat Cumhuriyet Halk Partisinin sonuçları kabul etmediğini yazdı.

Gürcistan’ın en popüler televizyon kanallarından Rustavi 2, gelişmeleri “Türkiye’nin iktidar partisi halk oylamasında kazanmayı kutluyor” başlığıyla sundu.

Özbekistan

Kun.uz haber sitesi, “Türkiye’deki halk oylaması: “Sonuçlar ve beklenen değişimler” başlığıyla duyurdu. Halk oylamasının değişim taraftarlarının zaferiyle sonuçlandığını yazan kun.az, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarına geniş yer verdi.

Özbekçe yayın yapan sof.uz sitesi de, AA’yı kaynak göstererek yayınladığı haberde, oy kullananların yüzde 51’inden fazlasının anayasa değişikliğine “evet” dediğini yazdı.
Daryo.uz haber sitesi de “Türkiye’deki halk oylamasında anayasayı değiştirme taraftarları kazandı” başlığı ile duyurduğu haberde, halk oylamasında oy kullananların yüzde 51,2’sinin “evet” dediği belirtildi.

aa