KONUT SEKTÖRÜNDE KAYGI VERICI GELIŞMELER 2

Önceki yazımızı “Konut Sektöründe Kaygı Verici Gelişmeler” başlığı ile yayınlamıştık. TÜİK’in açıkladığı Mayıs ayı verileri kaygılarımızda haklı olduğumuzu teyit eder mahiyette geldi.

Türkiye’deki toplam konut satışları yaklaşık 15.510 azalmış. İpotekli konut kredi ile yapılan satışlar ise 45.270’den 29760’a düşmüş. Satılan her yüz konuttan 44’ü üç büyük ilde. Satılan her yüz konuttan 13’ü Ankara’da, 7’si İzmir’de, 24’ü İstanbul’da satılmış. Diğer bir ifade ile yaklaşık her dört konuttan 2’si üç büyük ilde, her dört konuttan biri de İstanbul’da satılmış. 2014 yılı Nisan ayı sonuçlarında da benzer değerler ortaya çıkmıştı.

Ülkemizde 2013 yılı Mayıs ayında satılan her yüz konuttan 43’ü İpotek Kredisi ile satılırken bu yıl 33’ü ipotek kredisi ila satılmış. Üç büyük ilde ise bu rakam her yüz konut satışının 49’dan 38’ine düşmüş.

Toplam konut satışları 2014 yılı Mayıs ayında bir önceki Mayıs ayına göre yüzde 12,5 azalmış. İpotek Kredili konut satışlarında ise azalma yüzde 34. Üç büyük ilde ise İpotek Kredili satışlar Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 36 azalmış.

İpotek Kredili satışlar Mayıs ayında sırasıyla Ankara’da yüzde 36, İstanbul’da yüzde 35 oranında azalmış. İzmir’de ise yüzde 39 azalma görünüyor. Ocak Mayıs döneminde de benzer sonuçlar var.

2003-2013 yılları arasına inşaat ruhsatı alan yaklaşık 6 383 767 dairenin    2 362 615 üç büyük ilde. Diğer bir ifade ile inşaat ruhsatı alan her 100 dairenin 37’si üç büyük ilde, 21’i ise İstanbul’da.

Üç büyük ildeki inşaat ruhsatı alan her yüz dairenin 56’sı İstanbul’da

2003-2013 yılları arasında inşaat ruhsatı alan 6.4 milyon konutun 2 milyonunun yapı kullanım izni yok.

Yapı kullanım izni alan her yüz daireden 32’si üç büyük ilde. Sırasıyla 12’si İstanbul’da, 12 Ankara’da. Yapı kullanım izinlerinde ise problem devam ediyor.

Yıllara göre değişmekle beraber 2003-2013 yılları arasında inşaat ruhsatı alan her yüz dairenin 67’si yapı kullanım izni almış. Üç büyük ilde ise inşaat ruhsatı olan her yüz dairenin 57’si yapı kullanım izni alınmış. Bu değer Ankara’da 77, İzmir’de 99. Ancak, İstanbul’da 39’a düşüyor.

İstanbul’daki yapılan konutların satışlarındaki gelişmelerin, yapı kullanım izni sayısının inşaat ruhsatının epey gerisinde kaldığı dikkate alındığında sektördeki problemin giderek arttığı gözüküyor. Bu olay bitirilememiş veya veya bitmemiş konutlar ile ilgili.

Yapı inşaat ruhsatı alan dairelerin ortalama m² beyan değeri 2002 yılında 246 TL iken, 2013 yılında 728   TL’na ulaşmış durumda. Fiyat artışı yüzde 195’e ulaşmış vaziyette. Yapı kullanım izninde ise aynı dönemde m² değeri 240 TL’den 715 TL/m²‘ye yükselmiş. Fiyat artışı yüzde 198. Bu değerler bize yaklaşık resmi beyan değerlerine göre fiyat artışlarının yüzde 200’e yaklaştığını göstermektedir. Ancak, piyasadaki fiyat artışlarının çok daha yüksek olduğu bilinen bir gerçek.

Hükümetin Merkez Bankası’nı faizleri indirme yönündeki baskılarının bir nedeni konut piyasası olduğu yoğun bir şekilde konuşulmaya başlandı. Konut sektöründe arz artışı, yapı kullanım izni sayısının özellikle İstanbul’da inşaat ruhsatının gerisinde kalması, dış ticarete konu olmasa da cari açığının yükselmesine de kaynaklık etmeye başladığının yoğun olarak konuşulmaya başlanması, satışlardaki gerilemeler, siyasi belirsizliğin sektörde endişeleri artırdığı basında da yer almaya başladı. Bu gelişmeler endişeleri artırıyor.

Önceki yazımızda son bölümünde “Son dönemde büyük ölçüde konut satış ilanları dikkate aldığında, basında yer alan bu konudaki değerlendirmeleri ve önümüzdeki dönemde hükümetin uygulayacağı Makroekonomik politikalardaki belirsizlikleri, tüketici kanunun yürürlüğe girmesi, Başbakanın Merkez Bankası Başkanı ile itekleşmeye girmesi, siyasi gelişmelerin hükümetin tutumu nedeniyle iyice belirsizleşmesi gibi olaylar sektördeki endişeleri giderek artırmaktadır. “ demiştik.