TEMA’nın 2013 Karapınar raporu: Su baskını yaşanabilir

TEMA tarafından 2013 Kasım ayında yayınlanan Karapınar Kapalı Havzası Raporu’nda linyit havzasındaki yeraltı sularının 20 metre derinlikte olduğu vurgulanarak, “Yeraltı suyu konusunda bütün bu önlemler alınsa bile yaşanacak su baskını, çökmeler, heyelanlar gibi kazalarda muhtemel can kayıplarının telafisi olmayacaktır.” deniliyor.

Bölgedeki yeraltı suyunun yerin en çok 20 metre derinliğinde olduğu ifade edilen raporda, 300 metreyi aşan derinliklere erişecek kazı yapılması durumunda, bu kazının bütününe yakını yeraltı suyu düzeyinin altında sürdürülmek zorunda olduğuna dikkat çekiliyor. Raporda şu tespitler yer alıyor: “Yeraltı su düzeyleri ve toprak yapısı göz önüne alındığında, işletmenin her yerinde 20 m’yi biraz aşan derinliklerden başlayarak yeraltı suyu mevcut olduğu ve açılacak kazı çukuruna farklı tabakalardan yeraltı suyu gireceği görülmektedir. İşletmenin sürdürülebilmesi için ya ocak tabanında birikecek olan suyun pompalarla ocak çukuru dışına atılması ya da (veya aynı zamanda) ocağın ilerleyeceği yönde yeteri kadar önceden, yeterli sayıda su kuyusu açılması ve içlerinden sürekli su çekilerek su tablasının düşürülmesi ve böylece ocağa su girişi önlenirken zayıf tabakaların su kapsamının da zamana yayılarak düşürülmesi gerekmektedir.”

‘Şevlerin duraylılığını güvence altına alabilmek için çok önceden, en az bir ya da iki yıl önceden yüzlerce derin yeraltı suyu kuyusu açılıp sürekli, kesintisiz su çekilmesinden başka etkili bir yol görülmemektedir.’ denilen raporda, şunlar dile getiriliyor: “Bu yolun uygulamada nereye varacağı tam kestirilemez. Zira bu durum, bölgedeki tüm yeraltı suyunun çekilmesi, o bölgenin ekosisteminin tamamen yok edilmesi anlamına gelecektir. Kömür işletmesinin gerçekleştirilebilmesi için Konya Kapalı Havzası’nda mevcut 90.000’i aşkın yeraltı suyu kuyusuna daha fazla su kuyusunun eklenmesi anlamına gelecektir. Bu alanda yeraltı suyu düzeyleri 20-25 m’den başlayıp, 300 m’den daha derine kadar düşürülecektir. Yeraltı su düzeylerinde böyle bir düşüş olması halinde, yaşam alanlarının bulunduğu bölgede çöküşler yaşanması, apartman, dükkân, sağlık ocağı gibi yaşam alanlarının obruklar tarafından yutulması ihtimal dâhilindedir. Fakat, doğanın kendi içerisindeki dengeyi sağlaması ilkesi uyarınca, su düzeyinin yüksek olan yerden alçak olan yere doğru akacağı gerçeği göz önüne alınırsa; su düzeylerini dengelemek için, mevcut durumda Karapınar’dan kuzeye, Obruk Platosu’nun altından Tuz Gölü Havzası’na akan yeraltı suyu, artık geriye Karapınar kömür havzasına doğru akacaktır. Ereğli yönünden Akgöl’ün tabanından da buraya doğru akış başlayacak ve oralarda da su düzeyleri daha da düşeceği için şeker pancarı üretimi imkânsız hale gelecektir. Hotamış Ovası’nın yeraltı suyu da bundan kaçamayacak, kömür ocağına doğru akacaktır. Bu durumda da projelerde öngörülenden çok daha fazla su çekilmek zorunda kalınacak ve proje maliyeti önceden kestirilemeyen düzeyde artacaktır. Yeraltı suyu konusunda bütün bu önlemler ve bedeller göze alınsa bile yaşanacak su baskını, çökmeler, heyelanlar gibi kazalarda muhtemel can kayıplarının telafisi olmayacaktır.”