Trump ABD’nin ‘yeni İran stratejisini’ açıkladı

ABD Başkanı Donald Trump, ABD’nin yeni İran stratejisini, Beyaz Saray’da yaptığı basın açıklamasıyla duyurdu.

ABD’nin İran’la nükleer anlaşmadan şu aşamada çekilmeyeceğini kaydeden Trump, ilgili ülkeler ve Kongre ile daha yakın bir çalışma sürecine gireceklerini ifade etti.

“Çözüme ulaşamazsak anlaşma iptal edilecek”

Trump, “Eğer Kongre ve müttefiklerimizle bir çözüme ulaşamazsak o zaman anlaşma iptal edilecek. Anlaşmanın incelenmesi devam ediyor ve herhangi bir zamanda bizim katılımımız Başkan olarak tarafımdan iptal edilebilir.” şeklinde konuştu.

Bugünden itibaren kendi yönetimiyle Kongrenin nükleer anlaşma konusunda daha yakın çalışacağını vurgulayan Trump, “Temsilciler Meclisi ve Senato liderleri, İran’la nükleer anlaşmayı düzeltecek bir tasarı üzerinde çalışmaya başladılar. Bu yolla İran’ın kıtalararası balistik füze geliştirmesine engel olunacak ve İran’ın nükleer aktiviteleri üzerindeki tüm kısıtlamalar ABD yasalarına göre kalıcı hale gelecektir.” değerlendirmesini yaptı.

Beyaz Saray’dan ilk kez “onay” çıkmadı

Anlaşmanın imzalandığından beri belli aralıklarla (3 ayda bir) İran’ın bu anlaşmaya uyup uymadığının Kongreye bildirildiğini hatırlatan Trump, “Ortaya koyduğum gerçekler ışığında bu onayı vermeyeceğimizi ve veremeyeceğimizi bugün ilan ediyorum.” dedi.

Bu şekilde ABD yönetimi 2015’ten bu yana ilk kez, “İran’ın anlaşma koşullarına uyduğunu” kabul etmediğini açıklamış oldu.

İran Devrim Muhafızları yaptırım listesinde

Trump’ın yeni İran stratejisindeki en dikkat çekici noktalardan biri de İran Devrim Muhafızları ile ilgili yaptırım kararı oldu.

Trump, “Stratejimizi uygulamaya, geç kalmış bir adım olan İran Devrim Muhafızları Ordusuna sert yaptırımlar getirmekle başlıyoruz. Hazine Bakanlığını, tüm Devrim Muhafızlarına daha ileri yaptırımlar getirmesi konusunda yetkilendiriyorum.” açıklamasını yaptı.

Devrim Muhafızlarını, Ortadoğu’da terörü yaymakla suçlayan Trump, “Bunlar, Suriye’deki diktatörü silahlandırma, bölgedeki sivillere saldırması için destekledikleri unsurlara füze ve silah temin etme ve Washington DC’deki bir restoranı bombalama planı yapma gibi unsurları içeriyor.” ifadesini kullandı.

Trump’tan İran’a “terör destekçisi” suçlaması

Trump, sözlerine şöyle devam etti:

“İran diktatörlüğünün agresifliği bugüne kadar devam etti. Rejim, dünyanın önde gelen terör destekçisi ülkesi olmaya devam ediyor ve El Kaide, Taliban, Hizbullah, Hamas ve diğer terör şebekelerine destek sağlıyor. Bu rejim, Irak’taki sekteryan şiddeti, Yemen ve Suriye’deki iç savaşları körüklüyor. İran, Suriye’deki Beşşar Esed rejiminin katliamlarını destekledi; Esed’in, çocuklar da dahil masum sivillere yönelik kimyasal silah kullanmasına göz yumdu.”

Seçim kampanyası döneminden bu yana İran’la nükleer anlaşmanın gördüğü en kötü anlaşmalardan biri olduğunu belirten Trump, “Birçok kez söylediğim gibi İran’la nükleer anlaşma, ABD’nin katıldığı en kötü ve tek taraflı anlaşmalardan biridir.” dedi.

“Tüm bu paraların nereye gittiğini merak ediyorum”

İran’ın 2015’teki anlaşmayla “nefes aldığını” ve teröre destek vermeye devam ettiğini savunan Trump, “Nükleer anlaşma, İran’a siyasi ve ekonomik bir yaşam alanı açmıştır ve yaptırımlar dolayısıyla içeride biriken baskının hafiflemesine imkan sağlamıştır. Aynı zamanda rejime, terörü fonlayabileceği 100 milyar dolarlık bir finansal rahatlama getirmiştir. Rejim, aynı dönemde nakit olarak ABD’den uçakla 1,7 milyar dolar almıştır. Tüm bu paraların nereye gittiğini merak ediyorum.” değerlendirmesini yaptı.

Trump, yapılan teftişlerin çok zayıf ve yeterince kapsamlı olmadığını iddia ederek, “Sadece İran’ın nükleer silahlara sahip olmasına giden yol bir miktar geciktirilmiş oldu.” ifadesini kullandı.

“İran rejimi anlaşmayı ihlal ediyor”

İran rejiminin birçok kez anlaşmayı ihlal ettiğini savunan Trump, bu ülkenin iki kez 130 metrik tonluk ağır hidrojenli su sınırını aştığını, ileri santrifüj operasyonlarında beklentileri karşılayamadığını ve uluslararası müfettişlerin kapsamlı teftiş yapmasını engellediğini ifade etti.

Trump, Tahran yönetimini Kuzey Kore ile iş birliği yapmakla da itham ederek, “Birçok kişi İran’ın Kuzey Kore ile iş birliği yaptığını düşünüyor.” yorumununda bulundu ve bu tür rejimlere izin verilmemesi gerektiğini söyledi.

Trump, sözlerini şöyle tamamladı:

“İran anlaşması, kendi tanımı gereği, bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliğe katkı sağlayacaktı. Ancak, İran anlaşmanın ruhuna bağlı kalmadı. Buna karşılık yeni yol haritamızı açıklıyorum. İlk olarak, rejimin istikrarsızlaştırıcı adımlarını ve teröre verdiği desteği engellemek için müttefiklerimizle birlikte çalışacağız. İkinci olarak, terörün finansmanını engellemek amacıyla İran rejimine yeni yaptırımlar getireceğiz. Üçüncü olarak, rejimin, bölgeyi tehdit eden füze ve silahlarının yaygınlaştırması konusuna yakından bakacağız. Ve son olarak, rejimin nükleer silaha sahip olabileceği tüm seçenekleri reddedeceğiz.”

İran ile P5+1 ülkeleri (ABD, İngiltere, Çin, Fransa, Rusya ve Almanya) tarafından 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşma, seçim kampanyası döneminden beri Trump’ın en çok itiraz ettiği konulardan biri olarak dikkat çekiyordu.

Göreve geldikten sonra da birçok konuşmasında İran’la nükleer anlaşmayı “ABD tarihinde yapılmış en kötü anlaşmalardan biri” olarak niteleyen Trump, Tahran konusunda sert adımlar atacağı mesajını veriyordu.

Bazı Arap ülkelerinden ABD’nin “yeni İran stratejisine” destek

Suudi Arabistan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Yemen’in, ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı “yeni İran stratejisini” desteklediği bildirildi.

Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA’nın haberinde, Suudi Arabistan’ın, Trump’ın duyurduğu yeni İran stratejisini memnuniyetle karşıladığı belirtildi.

Haberde, Suudi Arabistan’ın daha önce de kitle imha silahlarının yayılmasının engellenmesinin zorunlu olduğu inancından yola çıkarak ve İran’ın nükleer silah elde etmesinin engellenmesi için İran ile P5+1 ülkeleri (ABD, İngiltere, Çin, Fransa, Rusya ve Almanya) tarafından 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmasına destek verdiği kaydedildi.

Ayrıca haberde, Suudi Arabistan’ın İran’ı, yaptırımların kaldırılmasından elde ettiği gelirleri özellikle balistik füzeleri geliştirme programı aracılığıyla bölgenin istikrarını sarsmak ve (Yemen’deki Husiler ile Lübnan’daki Hizbullah dahil) bölgedeki terörü desteklemek için kullanmakla suçladığı aktarıldı.

Bahreyn’den açıklama

Bahreyn Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da Bahreyn’in Trump’ın ilan ettiği yeni İran stratejisini desteklediği duyuruldu.

Bahreyn’in, Trump’ın İran ile nükleer anlaşma ve İran Devrim Muhafızları konusunda açıkladığı yeni stratejisini memnuniyetle karşıladığı bildirilen açıklamada, ABD’nin bu tutumunun herkese terörle ve terörü destekleyenlerle mücadelenin önemini vurguladığına değinildi.

Açıklamada, İran’ın komşu ülkelerin egemenliklerine saygı duyması ve uluslarası hukuk ilkelerine riayet etmesinin son derece önemli olduğu belirtilerek, Bahreyn’in İran’ın nükleer silah elde etmesi ve bölgedeki radikal milislere finansman ve silah yardımı sağlamasının önüne geçecek her adıma destek verdiği ifade edildi.

BAE’den “tam destek”

BAE Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığından yapılan açıklamada ise ABD’nin yeni İran stratejisine “tam destek” verildiği bilgisi paylaşıldı.

Söz konusu stratejinin memnuniyetle karşılandığı aktarılan açıklamada, “bölgede ve dünyada aşırılığı destekleyen ve istikrarı yıkan İran siyaseti ve faaliyetleriyle mücadelede ABD ve tüm müttefiklerle çalışmaya bağlı kalınacağı” vurgusu yapıldı.

“İran rejiminin, izlediği siyasetle kaos çıkarmaya çalıştığı” savunulan açıklamada, “Nükleer anlaşma İran’a siyasetini güçlendirmesi ve uluslararası toplumla hareket etmesi için bir fırsat verdi ancak İran hükümeti, yayılmacı ve sorumsuzca siyasetini güçlendirmek için anlaşmayı kullandı.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Yemen hükümeti de yayımladığı açıklamada, ABD’nin yeni stratejisine destek verdiklerini duyurdu.

İran’ın Husilere gelişmiş silahlar temin etmekle suçlandığı açıklamada, “ABD Başkanı Donald Trump’ın kabul ettiği yeni İran stratejisi, İran’ın bölgede istikrarı sarsmak için Husileri ‘kukla olarak’ elinde oynattığını ifşa ediyor.” ifadesine yer verildi.

İsrail’den destek

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun basın ofisinden yapılan açıklamada, Trump’ın “İran’ın anlaşma koşullarına uyduğunu” kabul etmediğini açıklamasına işaret edilerek, “Başkan Trump’ı cesur kararından dolayı tebrik ederim. Nitekim İran terör rejimine, cesurca karşı çıktı.” ifadelerine yer verildi.

Açıklamada, Trump’ın ilan ettiği ABD’nin yeni İran stratejisinin, “bu kötü anlaşmanın reformu ve İran’ın teröre destek vermesiyle mücadele için bir fırsat olduğu” kaydedildi.