İSRAIL’E AB’DEN BÜYÜK ŞOK!

İsrail’in Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki yerleşim birimlerine karşı çıkan AB, yapılacak anlaşmalarda 1967 öncesi sınırlarının esas alınacağını açıkladı.

Avrupa Birliği, İsrail ile yapılacak anlaşmalarda ve verilecek fonlarda 1967 öncesi sınırların dışına çıkılmasını yasakladı. 2014’te yürürlüğe girecek uygulamaya göre, AB ülkeleri ile İsrail arasında yapılacak anlaşmalarda Batı Şeria, Doğu Kudüs ve Golan Tepeleri’nin “İsrail Devleti toprağı olmadığını” belirten bir ifade yer alacak. 1967 sınırları dışında bulunan İsrail kurumları ile AB devletleri anlaşma yapamayacak ve fon sağlayamayacak. Sadece 1967 sınırları dışında yer alan İsrail Adalet Bakanlığı ve Hebrew Üniversitesi muaf tutulacak.

Uygulama çerçevesinde İsrail’in yerleşimlerinde üretilen malların ticareti ise yasaklanmıyor. AB’nin açıklamasında İsrail’in uluslararası toplum tarafından tanınan sınırlarıyla, Filistin toprakları arasında bir ayrım yapılması gerektiğine dikkat çekildi. 1975’teki AB-İsrail İşbirliği Anlaşması çerçevesinde AB, İsrail’e sosyal, kültürel, askeri ve ticari alanlarda fon sağlıyor. 2014-2020 yıllarını kapsayan finansal programda İsrail’e ekonomi, bilim, kültür, akademi ve spor alanlarında fon sağlamayı planlıyor. AB’nin İsrail’in bu bölgelerde kurduğu Yahudi yerleşimlerine karşı çıktığı biliniyor.

İSRAİL’DEN SERT TEPKİ

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail’in, Filistinlilerle barış görüşmelerine yeniden başlamaması halinde “AB’nin yeşil hat ötesindeki İsrail kuruluşlarına hibeyi engelleyecek” yasa çıkaracağı şeklindeki uyarısına sert yanıt verdi. Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada Netanyahu’nun “Sınırlarımıza dışarıdan yapılacak bir dayatmayı kabul etmeyeceğiz” dediği bildirildi.

AB’den gelen, 2010’dan beri donmuş Filistin-İsrail’in barış görüşmelerine yeniden başlanmaması halinde Yeşil Hat ötesinde İsrail kuruluşlarına hibe yardımlarını engelleyecek yeni bir yaptırımı gündemine alacağı şeklindeki uyarısı İsrail’de geniş yankı buldu.

Başbakanlık ofisinden gece yapılan açıklamada, Netanyahu’nun, konuyu Adalet Bakanı Tizipi Livni, Ekonomi bakanı Nafatali Bennet ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Zeev Elkin ile gün içerisinde etraflıca masaya yatırdığı belirtildi.

Açıklamada, Başbakan Netanyahu’nun toplantıda AB’ye “bölgede Suriye’deki sivil savaş, İran’ın nükleer silaha ulaşma çabası gibi bölgesel açıdan istikrara ve barış isteyen konularda görüşmeyi beklerdim” diyerek, “İsrail başbakanı olarak yüzbinlerce Judea, Samaria’da (Batı Şeria), Golan tepelerinde ve birleşik başkentimiz Kudüs’te yaşayan İsraillinin zarar görmesine izin vermeyeceğim. Sınırlarımıza dışarıdan yapılacak bir diktayı kabul etmeyeceğiz. Konu hakkında taraflar arasında ancak doğrudan müzakerelerle karar verilecektir” dediği ifade edildi.

Konuyla ilgili açıklama yapan muhalefetteki İşçi Partisi lideri Shelly Yacimovich ise “Diplomatik izolasyon ülkeye zarar vermekte, Pazar ve stratejik tehditler üzerimize çevrilmiş silahlardan daha az tehlikeli değil” dedi. Yacimovich ayrıca, Netanyahu’ya zaman kaybetmeden Filistinlilerle nihai anlaşma için müzakere masasına oturmasını tavsiye etti.

Sosyalist Meretz partisi lideri Zehava Gal-on ise facebook sayfasından yaptığı açıklamada, “İsrail tüm demokratik dünyaya karşı Yahudi yerleşimleri yapmaya ve işgale devam ediyor” diyerek, “bunun devam etmesi halinde Yahudi yerleşimleri sonumuzu getirecek” değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan Avrupa Birliği şu ana kadar İsrail üniversitelerinde endüstri ve hastaneler üzerine sürdürülen 70 başlık altındaki bin 900 araştırma projesine toplam 750 milyon avro hibe sağladı. Yapılan yardımlar İsrail’in genel bütçeden araştırma proğramları için ayırdığı miktarın yüzde 40’ına karşılık geliyor.

AB daha öncede Batı Şeria’da üretilen ve AB’ye ihraç edilen malların ithalatının durdurulması yönünde bir karar almak için girişimde bulunmuş ancak Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry’nin başlatmaya çalıştığı barış görüşmelerinin sonuçlanmasını bekleme kararı almıştı. İsrail’i geçen hafta ziyaret eden AB Dış ilişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton’da ziyareti sırasında Netanyahu’ya, ABD’nin sürdürdüğü barış görüşmelerine hızla başlaması için baskı yapmıştı.