TORBA KANUN” MECLİS’TEN GEÇTİ

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, ‘Torba Kanun” tasarısını kabul etti.

Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığı’ tarafından kabul edildi.

KANUNLA NELER DEĞİŞECEK ?

Ticari işletme sahipleri, esnaf ve sanatkarın kullanacakları kredi ve tarım kredi kooperatiflerince kullandırılacak kredilerin kefilliğinde eşin rızası kaldırılacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve KHK’lerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’na göre, kaçak akaryakıt, tütün, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içki yakalanması halinde, kaçakçılık suçunu işleyen kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.

EPDK tarafından belirlenen seviyede ulusal marker içermeyen, yasal yollarla Türkiye’de serbest dolaşıma girdiği belgelendirilemeyen akaryakıtı üreten, satışa arz eden, satan, bulunduran, satın alan, taşıyan veya saklayan kişi 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek.

EPDK’dan izin alınmadan; akaryakıt haricinde kalan solvent, madeni yağ, baz yağ, asfalt ve benzeri petrol ürünlerinden akaryakıt üreten veya bunları doğrudan akaryakıt yerine ikmal ederek üreten, satışa arz eden, satan, bulunduran, satın alan, taşıyan veya saklayan kişi de aynı cezaya çarptırılacak.

Her türlü üretim, iletim ve dağıtım hatları dahil olmak üzere; sıvı veya gaz halindeki hidrokarbonlarla, hidrokarbon türevi olan yakıtları nakleden boru hatlarından, depolarından veya kuyulardan kanunlara aykırı şekilde alınan ürünleri satışa arz eden, satan, bulunduran, satın alan, taşıyan veya saklayan kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

Kaçak akaryakıt veya sahte ulusal marker elde etmeye, satmaya ya da herhangi bir piyasa faaliyetine konu etmeye yarayacak şekilde inşaat ruhsatı, mimari, tesisat ve benzeri projelerine aykırı olarak sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipman bulunduranlar ile ulusal markeri yetkisiz olarak üreten, satışa arz eden, satan, yetkisiz kişilerden satın alan, kabul eden, bu özelliğini bilerek nakleden veya bulunduranlar da aynı cezaya çarptırılacak.

-Bandrolleri taklit edenlere ceza-

Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretlerin taklitlerini imal eden veya ülkeye sokanlar ile bunları bulunduran, nakleden, satan ya da kullananlar 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek.

Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri; ilgili mevzuatta belirlenen şekilde temin etmesine rağmen belirlenen ürünlerde kullanmaksızın bedelli veya bedelsiz olarak yayanlar, bunları alma veya kullanma hakkı olmadığı halde sahte evrak veya dokümanlarla veya herhangi bir biçimde ilgili kurum ve kuruluşları yanıltarak temin edenler, bunları taklit veya tahrif ederek ya da konulduğu üründen kaldırarak, değiştirerek ya da her ne suretle olursa olsun tedarik ederek amacı dışında kullananlar 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak. Ambalajlarında bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaret bulunmayan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkileri üreten, yurda sokan, ticari amaçla bulunduran, nakleden, satışa arz eden veya satanlar da aynı cezaya çarptırılacak.

Ambalajlarında taklit bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri taşıyan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkileri üreten veya yurda sokanlar 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajları üzerinde bulunan ürün bilgileri ile bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretlerin içerdiği bilgilerin farklı olması halinde, bu ürünleri üreten, ithal edenler ile ticari amaçla bulunduran, nakleden, satışa arz eden veya satanlar 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek.

Tasarıyla, kaçak akaryakıt satışının özel bir çaba sarf edilerek tank, düzenek ve ekipman kullanılarak yapılması hali daha ağır bir şekilde cezalandırılıyor. Buna göre, kaçak akaryakıt satışının sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipman kullanılarak gerçekleştirilmesi halinde verilecek cezalar 2 kat arttırılacak.

-Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca kamuoyuna ilan edilebilecek-

Tütün ve tütün mamulleri, alkollü içkiler, akaryakıt, uyuşturucu, silah ve mühimmat, elektronik eşya ve canlı hayvan, et, çay, şeker, zeytin gibi gıda maddeleri ile gerekli görülen hallerde diğer kaçakçılık türleri ile ilgili mahkumiyet hükmü kesinleşenler, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca kamuoyuna ilan edilebilecek.

Tasarıyla, kaçak zannı ile yakalanan tütün, tütün mamulleri ve alkollü içkilerin, kaçak eşya ambarlarının yaklaşık yüzde 80’ini doldurması nedeniyle, ambarlardaki doluluğun önlenmesi ve depolama maliyetinin azaltılması amacıyla, bu tür eşyanın yakalandığında derhal imhası da öngörülüyor.

Muhafazası özel tesis ve tertibatı gerektiren veya gümrük idaresinin depolama kapasitesini aşan eşya, doğrudan ilgili idarelere, bunun mümkün olmaması halinde büyükşehirler dahil ilçelerde kaymakam, illerde valinin uygun göreceği yerlere konulacak. Elkonulan ve ambalajlarında bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaret bulunmayan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerden numune alınacak, numune dışındaki kısım tutanağa bağlanarak imha edilecek.

Kaçak akaryakıt, yakalandığı ildeki il özel idaresine, il özel idaresi bulunmayan yerlerde ise defterdarlığa; miktarı, cinsi ve özelliklerini gösterir bir tutanakla yakalandığı yerde teslim edilecek.

-Kaçak akaryakıt kamu kurumlarına-

Bu düzenlemede tanımlanan suçların konusunu oluşturması dolayısıyla müsadere yaptırımının uygulanabileceği eşya, sahibine iade edilemeyecek. Kaçak akaryakıt hariç, her türlü eşya hakkında, elkoyma tarihinden itibaren altı ay, ancak eşyanın zarara uğraması veya değerinde esaslı ölçüde kayıp meydana gelme tehlikesinin varlığı veya muhafazasının ciddi külfet oluşturması halinde bir ay içinde gerekli tespitler yaptırılacak; soruşturma aşamasında hakim, kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından tasfiye kararı verilecek. Bu süreler içerisinde karar verilmemesi halinde eşya derhal tasfiye edilecek.

Tasfiye edilen eşya veya taşıtların sahibine iadesine karar verilmesi halinde, satış bedeli, faizi ile birlikte hak sahibine ödenecek.

Elkonulan kaçak akaryakıttan teknik düzenlemelere uygun olanlar il özel idareleri, il özel idaresi bulunmayan yerde defterdarlıklar tarafından kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerin kullanımına bedelsiz tahsis edilerek tasfiye edilecek. Kara, hava ye deniz hudut kapılarında elkonulan kaçak akaryakıt ile gümrüğe terkedilen akaryakıt da kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerin kullanımına tahsis edilerek tasfiye edilecek.

Numune analiz sonuçları teknik düzenlemelere uygun olmayan kaçak akaryakıt, il özel idaresi veya defterdarlık tarafından en yakın rafinericiye satılacak. Rafinerici, bu ürünleri almakla yükümlü olacak. Satış bedeli genel bütçeye gelir kaydedilecek. Yargılamanın, kaçak akaryakıt sahiplerinin lehine sonuçlanması halinde; tutar faiziyle hak sahibine ödenecek.

Akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele konusunda bakanlıklar ve kamu kurumlarının yapacağı hizmet alımlarında Devlet İhale Kanunu uygulanmayacak.

-Kaçak akaryakıtı ihbar eden açıklanamayacak-

Kaçak akaryakıt suçlarını ihbar edenlerin kimliği hiçbir şekilde açıklanmayacak. Bu kişiler hakkında tanıkların korunmasına ilişkin hükümler uygulanacak.

Tasarıyla, kaçak tütün mamulleri ve alkollü içki ürünlerine ilişkin yakalamalarda da uyuşturucu madde yakalamalarındaki gibi ikramiye ödemesi yapılacak. Kaçak akaryakıtı ihbar edenlere ve yakalayan kamu görevlilerine ikramiye ödenecek.

Kaçak akaryakıtın sahipli yakalanması halinde, belirlenecek tutara göre hesaplanacak toplamın yüzde 10’u tutarında ihbar edene, yüzde 10’u tutarında ise kamu görevlilerine kamu davasının açılmasını takip eden 3 ay içerisinde ikramiye ödemesi yapılacak. İhbar olmadan kaçak akaryakıtın yakalanması halinde de kamu görevlilerine ikramiye ödenecek.

Kaçak tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler numune alınarak gümrük idaresince derhal imha edilecek.

Tüzel kişiliği kaldırılan il özel idarelerinin mülkiyetinde bulunan ve kaçak akaryakıtın tasfiyesi için kullanılan her türlü tesis, depo, araç ve gereç ile diğer tüm teknik teçhizat bulunduğu yerdeki defterdarlığa devredilmiş sayılacak.

-Eş rızası kalkıyor-

Ticaret siciline kayıtlı ticari işletmenin sahibi, ticaret şirketinin ortak ya da yöneticisi tarafından işletme veya şirketle ilgili olarak verilecek kefaletler, esnaf ve sanatkarlar siciline kayıtlı esnaf veya sanatkar tarafından mesleki faaliyeti ile ilgili ve tarım kredi kooperatiflerince kullandırılacak kredilerde verilecek kefaletler ve kullanılacak kredilerde, eş rızası aranmayacak.

Yevmiye defterinin kapanış onayı izleyen faaliyet döneminin 6. ayının sonuna kadar, yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen faaliyet döneminin 1. ayının sonuna kadar notere yaptırılacak.

Tasarıyla, Anayasa Mahkemesi’nin KHK ile düzenlenmesi nedeniyle iptal ettiği bazı hükümler kanunla düzenleniyor.

Tasarıyla, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın denetim yetkisinin artması ve bu nedenle personele ihtiyacı olması nedeniyle de düzenleme yapılıyor.

Buna göre, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığında başmüfettiş, müfettiş ve müfettiş Yardımcısından iki bakanlık arasında yapılacak protokolle belirlenenler, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nda aynı kadrolara naklen atanacak.

-Semt pazarlarına yeni alanlar-

Komisyonda tasarıya yeni maddeler ihdas edildi.

Buna göre, perakende olarak doğrudan tüketiciye satış yapan üreticilerin bildirim yapma yükümlülüğü kaldırıldığı için bu kişiler künye bulundurma yükümlülüğünden muaf tutulacak.

Üreticilerce perakende olarak doğrudan tüketicilere satılan mallar, bildirime tabi olan mallar arasından çıkarılacak.

Komisyoncular, kanuni kesintileri satış bedelinden düştükten sonra mal bedelini satış tarihinden itibaren 15 iş günü içinde üreticiye veya üretici örgütüne ödemek zorunda olacak. Vadeli satışlarda bu süre 30 iş günü olarak uygulanacak.

İşyerinin kiralanmasında, satılmasında ya da satış yerinin kiralanması veya tahsisinde ilgili yönetmelikte belirlenen şartları taşımadıkları ya da sonradan kaybettikleri anlaşılanların kira sözleşmelerinin feshine ya da satış işlemlerinin veya tahsislerinin iptaline belediye encümenince karar verilecek.

Semt pazarları, imar planında belirlenmiş alanların dışında, tahsis amacını engellememek kaydıyla ayrılmış diğer alanlarda da kurulabilecek.

Kapalı pazarlardaki satış yerleri ile diğer yerler, belirli süreyle kiralama yoluyla da işletilebilecek. Bir pazar yerinde aynı kişiye en fazla iki satış yeri verilebilecek.

Başka bir alana taşınması halinde, toptancı hallerindeki işyerleri ile pazar yerlerindeki satış yerlerinin kullandırılmasında, mevcut hak sahiplerine öncelik verilecek.

-Oyuncakları, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı denetleyecek-

Tasarıya ihdas edilen diğer bir maddeyle, Sağlık Bakanlığı’nın denetiminde olan oyuncak, mum, sabun ve duvar kağıdının denetimi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na devredilecek.

Komisyonda değişikliğe ilişkin bilgi veren Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Bakanlık olarak bu denetimi yapma kapasitesine sahip olduklarını, farklı noktalarda 6 laboratuvarlarının bulunduğunu belirtti. Yazıcı, bu ürünlerin denetiminin Bakanlığa geçmesinin ardından Sağlık Bakanlığı’na ait bir laboratuvar ve ilgili personelin de Bakanlığına devredileceğini açıkladı.

-Kamu tüzel kişiler de yönetim kuruluna seçilebilecek-

Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ve diğer kamu tüzel kişiler ya da bunları temsil eden gerçek kişiler, pay sahibi oldukları şirketlerin yönetim kuruluna seçilebilecek.

Yönetim kurulu üye sayısı ikiden fazla olan şirketlerde üyelerin tamamının aynı kamu tüzel kişisinin temsilcisi olmaması şartıyla birden fazla gerçek kişi yönetim kuruluna seçilebilecek.

Tasarıya, sermaye şirketlerinin denetlenmesine ilişkin bir madde de eklendi. Buna göre, Bakanlar Kurulu’nca yapılan belirleme dışındaki şirketler ve kooperatifler de sistematik olarak denetlenecek. Denetim yapacak denetçilerin nitelikleri, uyacakları etik ilkeler, denetim raporlarının içeriğine ilişkin konular, Kamu Gözetimi Muhasebe Denetim Standartları Kurumu’nun görüşü alınarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.

Denetime tabi olduğu halde bu denetimi yaptırmayanların finansal tabloları ve yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş hükmünde olacak.

AA